دکتر محمدابراهیم ضرابیها

جلسه نهم پرسش و پاسخ

توسط دکتر محمدابراهیم ضرابیها

 

• معراج پیامبر کی و کجا اتفاق افتاد؟
• آیا میتوان معراج را با عقل و علم توضیح داد؟
• آیا معراج توجیه عقلانی و علمی دارد؟

دکتر محمدابراهیم ضرابیها به این پرسشهای مهم شما پاسخ میدهند.

سوالات خود را در قسمت تماس با ما و یا از طریق تلگرام ارسال نمایید.

 

 

 

 

 

جلسه چهل و ششم تفسیر زیارت عاشورا

جلسه چهل و پنجم تفسیر زیارت عاشورا

جلسه چهل و چهارم تفسیر زیارت عاشورا

• علل تغییر قبله

 مفسران قرآن علل تغییر قبله را چنین برشمرده‌اند:

• در سال‌های حضور پیامبر(ص)در مکه، خانه کعبه محل نگهداری بت‌های مشرکان بود. از این رو، پیامبر(ص) به طور موقت با فرمان خداوند به بیت المقدس روی گرداند و به این ترتیب، صفوف مسلمانان از مشرکان که به کعبه اهتمام می‌ورزیدند، جدا گشت.
• با تشکیل حکومت پیامبر(ص) در مدینه، جامعه مسلمانان تا حدی استوار گشت و صفوف آنان از دیگران کاملاً مشخص شد. از این رو، دیگر قبله‌بودن بیت المقدس ضرورت نداشت و پیامبر(ص) خواستار تغییر آن شد؛ ضمن آنکه کعبه، کهن‌ترین خانه توحید و اصیل‌ترین کانون پیامبران بود. همچنین با صدور حکم تغییر قبله، مسمانان از یهودیان که به سوی بیت المقدس متوجه بودند، مشخص می‌شدند.
• پس از هجرت پیامبر(ص) به مدینه، یهودیان از قبله‌بودن بیت المقدس، سوءاستفاده کرده و آن را نشانه نقص اسلام و حقانیت خود معرفی می‌کردند. (بقره، ۱۴۶؛ انعام، ۲۰) بنابر برخی روایات، یهودیان مدینه مدعی بودند که مسلمانان قبله‌ای نداشته‌اند و آنان مسلمانان را به سوی بیت المقدس راهنمایی کرده‌اند.

     از حکمت‌های تغییر قبله، آزمایش مسلمانان بوده است؛ زیرا آنان که پیرو راستین فرمان خداوند بودند، بدون تعصب و اکراه این تغییر را پذیرفتند؛ ولی آنان که ایمان خالص نداشتند و به مقام تسلیم نرسیده بودند، هم‌آوا با یهودیان، بهانه‌جویی و چون و چرا را آغاز کردند و اطاعت از این دستور را بسیار دشوار یافتند.

 

• واکنش‌ها و پیامدهای تغییر قبله

تغییر قبله واکنش‌ها و پیامدهایی داشت که برخی از آنها از قرار زیر است:

شماری از مسلمانان از بر باد رفتن پاداش عبادت‌های گذشته خود و مردگانشان ابراز نگرانی کردند. پیامبر(ص) با تلاوت آیه ۱۴۳ سوره بقره به آنان پاسخ داد: وَمَا کَانَ اللَّـهُ لِیُضِیعَ إِیمَانَکُمْ ۚ إِنَّ اللَّـهَ بِالنَّاسِ لَرَ‌ءُوفٌ رَّ‌حِیمٌ

(ترجمه: خدا ایمان شما را تباه نمى‌کند، چراکه او بر مردمان مهربان و بخشاینده است)[ بقره–۱۴۳] .

 زبان سرزنش مشرکان متعصب و دشمن اسلام، که مسلمانان را به سبب قبله‌کردن بیت المقدس، نکوهش می کردند، کوتاه شد. بسیاری از دیگر مردم حجاز که علاقه‌ای ویژه به کعبه داشتند، با تغییر قبله مسلمانان به کعبه، به اسلام نزدیک شدند و یکی از موانع اسلام‌آوردن آنها از میان رفت. قرآن به این مطلب اشاره کرده است: «از هر جا بیرون شدی، روی خود را به سوی مسجدالحرام کن تا مردم بهانه‌ای بر ضد شما نداشته باشند.»

 یهودیان حجاز از این رویداد سخت ناخرسند شدند و به تبلیغ بر ضد مسلمانان پرداختند.

 

• مطالب فوق گزیده ای از جلسه چهل و دوم سخنرانی تفسیر زیارت عاشورا بود، برای دریافت مطالب کاملتر به فایل صوتی جلسه چهل و سوم مراجعه کنید.

 

جلسه چهل و سوم تفسیر زیارت عاشورا

جلسه هشتم پرسش و پاسخ

توسط دکتر محمدابراهیم ضرابیها

 

•  آیا پیامبر  طالب و خواستار جنگ و خونریزی بود ؟
• آیا محمد (ص) پیامبر خون و شمشیر و جنگ بود ؟
• آیا اساسآ میتوانیم او را جنگ طلب قلمداد کنیم ؟
• هدف پیامبر از این همه جنگ چه بود ؟
• اساسا روحیه پیامبر با خشونت و جنگ همراه بود یا با مودت و آشتی و رحمت ؟
• ویژگیها و خصوصیت های جنگهای پیامبر چه بود ؟ 

دکتر محمدابراهیم ضرابیها به این پرسشهای مهم شما پاسخ میدهند.

سوالات خود را در قسمت تماس با ما و یا از طریق تلگرام ارسال نمایید.

 

• نماز به سمت بیت المقدس

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پیش از هجرت، ایامی که در مکه معظمه حضور داشتند، نمازهای خویش را به سمت بیت المقدس، واقع در فلسطین به جای می آوردند، ولیکن طوری می ایستاد که کعبه معظمه، میان وی و بیت المقدس قرار می گرفت و در واقع، به صورتی نماز می خواند که کعبه و بیت المقدس، هر دو، قبله وی قرار می گرفتند.
پس از هجرت به یثرب، از ربیع الاول سال اول تا نیمه رجب سال دوم هجری، به مدت هفده ماه، به سوی بیت المقدس نماز می گذارد و سایر مسلمانان نیز به پیروی از آن حضرت، به آن سمت عبادت می کردند.
در مدینه، یهودیان فراوانی زندگی می کردند و برخی از آنان، مسلمانان و به ویژه حضرت محمد صلی الله علیه و آله را سرزنش کرده و می گفتند: شما تابع قبله مائید.
پیامبر صلی الله علیه و آله، از این جهت اندوهناک بود و به آفاق آسمان ها نظر می کرد و منتظر امر پروردگار منان بود.

• تغییر قبله
  

سرانجام در نیمه رجب سال دوم، هنگامی که آن حضرت در مسجد بنی سلمه مشغول نماز ظهر بود (شیخ مفید، تغییر قبله را از نماز عصر ذکر کرده است) و دو رکعت آن را به سمت بیت المقدس به جای آورده بود، جبرئیل امین فرود آمد و بازوی مبارکش را گرفت و او را به جانب کعبه برگردانید.
چگونگی تغییرِ بیش از ۱۶۰ درجه‌ای قبله در بین نماز جماعت، از مسائل در خور توجه این واقعه است.

در آن هنگام این آیه شریفه (آیه 144 سوره بقره) بر رسول خدا صلی الله علیه و آله نازل شد:

قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَیْثُ مَا کُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ لَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُونَ
یعنی: نگاه های انتظار آمیز تو را به سوی آسمان برای تعیین قبله می بینیم. اکنون تو را به سوی قبله ای که از آن خشنود باشی، باز می گردانیم. پس روی خود را به سوی مسجدالحرام کن و هر جا باشید، روی خود را به سوی آن بگردانید…

از آن پس، کعبه و مسجدالحرام، قبله گاه مسلمانان شد و از هر کجا عالم به سوی آن عبادت می کنند.
چون نماز پیامبر صلی الله علیه و آله و برخی از مسلمانان، در یک وقت به دو قبله خوانده شد، مسجد بنی سالم، به مسجد ذوالقبلتین شهرت یافت.

• محل تغییر قبله

در زمینه محل واقعه تغییر قبله، میان مورخان، اتفاق نظر وجود ندارد. منابع تاریخی سه مکان را برای این واقعه ذکر کرده‌اند:

• مسجد محله بنی سلمه در شمال غربی مدینه که به مسجد ذوقبلتین مشهور است. بییشتر مورخان این مسجد را مکان وقوع تغییر قبله دانسته‌اند؛
• مسجد قبیله «بنی سالم بن عوف» که پیامبر(ص) نخستین نماز جمعه را در آن گزارد؛
• مسجدالنبی.

• مشکل تغییر قبله در حال نماز جماعت

 بیت المقدس در سمت شمال مدینه و مسجدالحرام در جهت جنوب آن است. از این رو، پیامبر(ص) به عکس آن جهت که روی بدان داشت، چرخیده است. بر این اساس این شبهه پدید آمده است که در این نماز، مأمومان بر امام و نیز زنان بر مردان پیش افتاده‌اند؛اما برخی منابع گفته‌اند، پیامبر(ص) پس از چرخیدن به سوی کعبه، از جای خود در جلو مسجد به سمت آخر آن حرکت کرده است و مأمومان نیز به پیروی از امام جماعت خود، رو به #کعبه جا به جا شده‌اند. بر پایهٔ این گزارش، امام جماعت به چرخش۱۸۰ یا ۱۶۰ درجه‌ای اکتفا نکرده است؛ زیرا پشت سر او در مسجد، جایی نبود تا صف مردان و زنان تشکیل شود.

• مطالب فوق گزیده ای از جلسه چهل و دوم سخنرانی تفسیر زیارت عاشورا بود، برای دریافت مطالب کاملتر به فایل صوتی جلسه چهل و دوم مراجعه کنید.

جلسه چهل و دوم تفسیر زیارت عاشورا

خُزَیمَة بن ثابِت بن فاکه بن ثَعْلَبَة بن ساعده انصاری ، اهل مدینه، از قبیله اوس و طایفه بنی خَطْمَه، از صحابه پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی (ع) که در گرویدن به اسلام و پیامبر(ص)، بر تمامی افراد قبیله خویش پیشی گرفت. به سبب شهادتش به نفع پیامبر در ماجرای معامله یک اسب، پیامبر به او لقب ذوالشهادتین داد. وی در جنگ صفین در رکاب حضرت علی(ع) به شهادت رسید.

 مادرش، کبْشَة دختر اَوْس، از بنی ساعده بود. کنیه خزیمه را ابوعماره نوشته‌اند.از زندگی پیش از اسلام وی خبری در دست نیست.

 زمان اسلام آوردن وی مورد اختلاف است. برخی اسلام وی را پیش از نبرد بدر(سال دوم هجری) و گروهی پس از آن و پیش از نبرد احد (سال سوم) دانسته‌اند. او پس از اسلام آوردن به همراه عمیر بن عدی بن خرشه مأمور شکستن بت‌های قبیله خود شد.

خزیمة بن ثابت به لقب ذوالشهادتین معروف است،زیرا در جریان گواهی خواستن بر صحت یک دادوستد، شهادت داد و رسول خدا شهادت او را به منزله شهادت دو شاهد عادل پذیرفت. گواهی خزیمه درباره اسبی از پیامبر، به نام #مُرْتَجِز، بود که پیامبر آن را از یک اعرابی خرید؛ اما آن اعرابی معامله را به تحریک برخی منافقان انکار کرد و خزیمه به نفع رسول خدا شهادت داد. پیامبر از او پرسید: «چگونه شهادت می‌دهی، در حالی که تو همراه ما نبودی؟». خزیمه پاسخ داد: «من می‌دانم که تو جز حق نمی‌گویی، چگونه تو را در آوردن دینی از جانب خدا تصدیق کنیم، ولی ادعایت بر خرید اسبی از یک اعرابی پلید را تصدیق نکنیم؟». پس از آن، پیامبر فرمود: «هر که خزیمه به نفع یا برضد وی برای او شهادت دهد، او را بس است». ظاهراً این شهادت ناشی از ایمان استوار خزیمه به رسول خدا و اسلام بوده است. این امر موجب موقعیتی بس ارزشمند برای خزیمه شد و مردم مدینه اعم از اوس و خزرج بدین امر افتخار می‌کردند. مردم اوس می‌گفتند: «کسی که پیامبر خدا شهادت او را به مثابه شهادت دو نفر قرار داد، از میان ماست».

 

• مطالب فوق گزیده ای از جلسه چهل و یکم سخنرانی تفسیر زیارت عاشورا بود، برای دریافت مطالب کاملتر به فایل صوتی جلسه چهل و یکم مراجعه کنید.